สาธารณสุขเร่งรัดกำจัดโรคหัดของประเทศไทย

รณรงค์ให้วัคซีนแก่เด็กอายุ 1–12 ปี ทั่วประเทศ ที่ได้รับวัคซีนไม่ครบตามเกณฑ์ ทั้งเด็กไทยและเด็กต่างชาติ กันยายน 2562 – มีนาคม 2563 นายแพทย์รุ่งฤทัย มวลประสิทธิ์พร นายแพทย์สาธารณสุขสระบุรี กล่าวว่า

ตามที่ประเทศไทย โดยกระทรวงสาธารณสุขได้เข้าร่วมการประชุมสมัชชาอนามัยโลกครั้งที่ 63 (World Health Assembly : WHA) ณ นครเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส เมื่อปี 2553 และได้เห็นชอบ       ในข้อตกลงระหว่างประเทศในการสนับสนุนโครงการกำจัดโรคหัด โดยกำหนดเป้าหมายให้อุบัติการณ์ของโรคหัดไม่เกิน 1 ต่อประชากรล้านคน และไม่มีการติดเชื้อภายในประเทศ สถานการณ์โรคหัดประเทศไทย ปี 2562 ผู้ป่วยสงสัยโรคหัด จำนวน 7,470 ราย ผู้ป่วยยืนยันทางห้องปฏิบัติการ จำนวน 2,861 ราย ผู้ป่วยที่มีความเชื่อมโยงทางระบาดวิทยา จำนวน 1,334 ราย ผู้เสียชีวิต จำนวน 21 ราย

             สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสระบุรี สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่4สระบุรี โรงพยาบาลสระบุรี ได้จัดฉีดวัคซีนให้กับเด็กที่ได้รับวัคซีนไม่ครบที่โรงเรียนอนุบาลสระบุรี  โรคหัดเป็นไข้ออกผื่น ที่พบได้ตลอดทั้งปี แต่มักมีอุบัติการณ์สูงในช่วงอากาศหนาวเย็น โรคหัด เกิดจาก เกิดจากเชื้อไวรัส ชนิดหนึ่ง มีชื่อว่า Measles โดยเชื้อจะมีอยู่ในน้ำมูก น้ำลาย และเสมหะของผู้ป่วย เมื่อผู้ป่วยได้รับเชื้อหัดจะมีระยะฟักตัวของโรคจนเกิดอาการ (ระยะก่อนออกผื่น) 8-12 วัน เฉลี่ยจากวันที่สัมผัสจนถึงมีผื่นเกิดขึ้นประมาณ 2 สัปดาห์  เริ่มด้วยมีไข้ร่วมกับอาการของการติดเชื้อทางเดินหายใจ เช่น มีน้ำมูกไหล ไอบ่อย ตาแดง ตาแฉะ ปากแดง อาการต่างๆ จะเป็นมากขึ้นพร้อมกับไข้ที่สูงขึ้น อาจมีอาการถ่ายเหลวบ่อยครั้งเหมือนท้องเดินในระยะก่อนที่จะมีผื่นขึ้น หลังจากมีไข้ 3 ถึง 4 วันจะเริ่มมีผื่นที่ผิวหนัง ซึ่งในระยะแรกผื่นจะมีสีแดง เริ่มเห็นผื่นขึ้นที่บริเวณตีนผมและซอกคอก่อนเป็นอันดับแรกแล้วลามไปตามใบหน้า ลำตัว และแขนขา เมื่อผื่นแพร่กระจายไปทั่วตัว ซึ่งใช้เวลาประมาณ 2-3 วัน ไข้ก็จะเริ่มลดลง เมื่อใกล้หายผื่นจะเปลี่ยนสีเข้มขึ้น เป็นสีแดงคล้ำหรือน้ำตาลแดง

การรักษาตามอาการเหมือน โรคไข้หวัด เช่น เช็ดตัวลดไข้ ทานยาลดไข้ หรือยาบรรเทาอาการอื่น ๆ เช่น ยาแก้ไอ นอนพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำมาก ๆ สามารถให้การดูแลอยู่ที่บ้านได้ในเบื้องต้น นอกเหนือจากการรักษาตามอาการแล้วปัจจุบันแนะนำให้รักษาด้วยวิตามินเอในผู้ป่วยโรคหัดทุกรายเป็นเวลา 2 วัน แต่หากพบว่าอาการไม่ดีขึ้น คือ มีอาการไอมาก เสมหะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเขียวหรือหายใจเหนื่อยหอบ ควรจะพามาพบแพทย์เพื่อการรักษาที่เหมาะสม อาจพบภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ เช่น โรคปอดอักเสบติดเชื้อ โรคอุจจาระร่วง หูชั้นกลาง ซึ่งจะพบได้ในเด็กที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือเป็นโรคขาดสารอาหาร โดยมักพบในระยะหลังของโรคซึ่งไข้เริ่มทุเลาลงแล้วเชื้อไวรัสจะกระจายอยู่ในละอองเสมหะ น้ำมูก น้ำลายของผู้ป่วย และติดต่อเข้าสู่ร่างกายโดยทางการหายใจ บางครั้งเชื้ออยู่ในอากาศ เมื่อหายใจเอาละอองที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัสเข้าไปก็ทำให้เป็นโรคได้โดยทั่วไปผู้ป่วยเป็นหัดจะแพร่เชื้อได้นานจนถึง4วันหลังผื่นขึ้น นอกจากการป้องกันโดยหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยแล้ว โรคหัดสามารถป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีนซึ่งปัจจุบันเป็นวัคซีนตามเกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสุขที่ต้องฉีดให้เด็กทุกคนจากเดิมวัคซีนป้องกันโรคหัดจะให้ใน 2 ช่วงอายุ คือ เข็มแรก ให้ในเด็กอายุ 9 – 12 เดือน และกระตุ้นเข็มที่ 2 ในเด็กอายุ 2-1/2 ปี จากความเสี่ยงของการระบาดโรคหัดจึงต้องณรงค์โดยกลุ่มเป้าหมาย ให้วัคซีนแก่เด็กอายุ 1–12 ปี ทั่วประเทศ ที่ได้รับวัคซีนไม่ครบตามเกณฑ์ ทั้งเด็กไทยและเด็กต่างชาติ  ชนิดวัคซีน เด็กอายุ 1 – ต่ำกว่า 7 ปี ให้วัคซีนรวมหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน (MMR) เด็กอายุ 7 – 12 ปี ให้วัคซีนรวมหัด-หัดเยอรมัน (MR)ชึ่งกิจกรรมในวันนี้ดำเนินการพร้อมกันทั่วประเทศประกอบด้วยการฉีดวัคซีนกลุ่มเด็กที่ไม่เคยได้รับวัคซีนหรือเคยรับแต่ไม่ครบ กิจกรรมให้ความรู้เรื่องโรคหัดทั้งนี้เพื่อให้โรคหัดหมดไป. 

ข่าว/บทความ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสระบุรี  14.11.62 โทร 036 223118

จ.ส.อ. สุประวีณ์  บุญธิคำ /บรรณาธิการข่าว/รายงาน